दक्षिण भारतको दसैं

दसैं आयो, मनाईयो र सक्की पनि सक्यो । दक्षिण भारतमा दसैं खासै मनाईदैन वा अझ प्रष्ट भएर भन्दा यहाँ दसैंको कुनै रौनक नै देखिदैन भन्दा पनि फरक पर्दैन । हुन त उत्तर भारतमै पनि दसैंको रौनक पश्चिम बंगालमा ‘दुर्गा पूजा’का नामले केहि देखिए पनि हामीकहाँ जस्तो रमाईलो वातावरण भने भारतमा कतै देखेको छैन मैले ।

महा अष्टमीको दिन एकदिन पूजा गर्ने र छुट्टी मनाउने बाहेक दक्षिण भारतमा देखिने दसैं आगमनको संकेत वा चिन्ह भनेको नवरात्री सुरु हुने दिन देखि ठाउँ-ठाउँमा राखिने देवीको पाण्डाल नै हो ।

गणपति महोत्सव वा गणेश चतुर्थीको जस्तो गुणात्मक र संख्यात्मक दुबै हिसाबमा भब्य र धेरै नभए पनि नवरात्री भर यहाँका चोक चोकमा पाण्डाल खडा गरेर देवीको विभिन्न मूर्तिहरु स्थापना गरिन्छ । नवरात्रीको समापन पछि यी सबै मूर्तिहरु पनि विसर्जन गरिन्छ। आजको पोष्टमा म बस्ने ठाउँ वरिपरि नवरात्रीको समयमा राखीएका पाण्डाल र देवीका मूर्तिहरुका केही झलक:

(यो घर नजिकैको  पाण्डालमा स्थापना गरिएको देवीको मूर्ति)

(मुर्ति स्थापना गर्न कपडा र बाँसको प्रयोग गरेर बनाईएको पाण्डाल)

(पाण्डाल भित्र स्थापित मुर्ति)

(माटो बाट बनाईएको एक अस्थाई मुर्ति)

(सिंह बाहिनी भगवती)

(र यो अर्को झिलीमिली सजाईएको पाण्डाल)